Μέρος της προσπάθειας υποψηφίων που συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις είναι και η αναζήτηση τρόπων αλλά και υποδείξεων, ικανών να βοηθήσουν στην επίτευξη ενός καλύτερου αποτελέσματος. Αν και η εύρεση τέτοιων πληροφοριών είναι σχετικά εύκολη, αρκετές φορές δημιουργείται περισσότερη σύγχυση, ιδίως όταν συναντώνται προτάσεις οι οποίες ουσιαστικά βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση.
Κατ΄αρχήν αποφύγετε να διαβάσετε όλα τα θέματα από την αρχή.
Αρκετοί μαθητές μόλις πάρουν τα θέματα, κοιτάζουν κατευθείαν το τελευταίο θέμα. Θεωρούν ότι εάν μπορούν να το χειριστούν, τότε θα γράψουν καλά! Αν όμως θεωρηθεί δύσκολο, τότε προφανώς απογοητεύμένοι, προσπαθούν να γράψουν με άγχος και κατεστραμένη ψυχολογία, καθώς συνειδητοποιούν ότι δεν πρόκειται να γράψουν τόσο καλά όσο πίστευαν. Παράλληλα χάνουν την αυτοσυγκέντρωσή τους (θεωρούν ότι ο κόπος τους πήγες χαμένος, ότι δεν θα τα καταφέρουν) κάτι που οδηγεί στο να κάνουν περισσότερα λάθη, ακόμη και σε ζητήματα που γνωρίζουν, ακόμη και σε ερωτήματα σχετικά βατά του 1ου ερωτήματος.
Ο κανόνας είναι πιο απλός:
- Γνωρίζουμε κάποιο ερώτημα; Το απαντάμε.
- Δεν το γνωρίζουμε; Κρατάμε κάποιες σημείωσεις και προχωρούμε στο επόμενο
Στην αρχή κοιτάμε το πρώτο θέμα-ερώτημα και μόνο. Αν είμαστε σίγουροι ότι το ξέρουμε, το γράφουμε και πηγαίνουμε στο επόμενο. Αν δεν είμαστε σίγουροι, κράταμε κάποιες υποσημειώσεις που θα μας βοηθήσουν αργότερα να το εξετάσουμε, το αφήνουμε και πηγαίνουμε στο επόμενο. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται σε κάθε ερώτημα διαδοχικά μέχρι και το τελευταίο. Όταν εξαντλήσουμε τη σειρά των θεμάτων, ακολουθούμε την ίδια τακτική, επιλέγοντας κάθε φορά να ασχοληθούμε με αυτό που θεωρούμε πιο βατό από τα ερωτήματα που απέμειναν.
Σκοπός είναι να απαντάμε κάθε φορά στα θέματα που γνωρίζουμε, χωρίς να μας απασχολούν τα θέματα που ακολουθούν ή όσα δεν καταφέραμε να απαντήσουμε.
Έτσι όταν φτάσουμε στο τελευταίο θέμα θα έχουμε ήδη εξασκηθεί αρκετά με τα προηγούμενα ερωτήματα, ώστε να ανακαλέσουμε γνώσεις και τεχνικές που θα μας βοηθήσουν και στην αντιμετώπιση του “δύσκολου” θέματος. Παράλληλα συνειδητοποιούμε ότι έχουμε ήδη αντιμετωπίσει επιτυχώς αρκετά ερωτήματα, άρα έχουμε συγκεντρώσει ήδη μία σεβαστή βαθμολογία, κάτι που βοηθάει στο να έχουμε και καλύτερη ψυχολογία για τη συνέχεια. Τουλάχιστον με αυτήν την προσέγγιση έχουμε ήδη ασχοληθεί επιτυχώς με τα βατά ζητήματα και απομένει η διαχείριση των πιο περίπλοκων ερωτημάτων.
Αναλογιστείτε τέλος ότι έχουμε ήδη ασχοληθεί με τα υπόλοιπα ερωτήματα που δεν απαντήσαμε, για τα οποία ίσως να έχουμε ήδη κρατήσει και κάποιες σημειώσεις. Εάν αυτές οι σκέψεις στις σημειώσεις μεταφερθούν στο “καθαρό” είναι ικανές να μας προσφέρουν κάποιες πρόσθετες μονάδες, ως μέρος κάποιας σωστής απάντησης.
Διαβάζουμε κάθε θέμα προσεκτικά και αργά, ώστε να κατανοήσουμε πλήρως τι ζητείται
Υπάρχει η συνήθεια, μόλις διαβάζουμε ένα ερώτημα που θεωρούμε ότι το γνωρίζουμε, να ξεκινούμε αμέσως να γράφουμε αυτό που θεωρούμε ότι χρειάζεται ως απάντηση.
Ίσως όμως να είναι προτιμότερο, αφού κρατήσετε κάποιες σχετικές σημειώσεις στο πρόχειρο, να ελέγξετε πάλι τα ζητούμενα του θέματος. Αποτελούν όντως μέρος της σωστής απάντησης, ή είναι απαντήσεις εκτός θέματος που αρχικά μας φάνηκαν σωστές; Ακόμα όμως και κατά τη διάρκεια της καταγραφής μίας απάντησης, είναι χρήσιμο να επιστρέφουμε και να ξαναδιαβάζουμε το θέμα. Έτσι θα σιγουρεύουμε ότι δεν μας ξέφυγε κάτι σημαντικό και ότι παραμένουμε πάντα εντός του ζητουμένου ερωτήματος.
Δεν χρειάζεται δηλαδή να φτάσουμε σε σημείο, αφού γράψουμε σελίδες ολόκληρες, να διαπιστώσουμε ότι δεν έχουν σχέση με το θέμα και να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να τις σβήσουμε, ξεκινώντας πάλι από την αρχή, με περισσότερο άγχος αυτή τη φορά και πίεση λόγω σαφώς λιγότερου διαθέσιμου χρόνο.
Αφού απαντήσετε κάποιο ερώτημα, διαβάστε άλλη μία φορά την εκφώνηση.
Αρκετοί υποψήφιοι ανέφεραν ότι μόλις ολοκλήρωναν την απάντηση σε κάποιο ερώτημα που θεωρούσαν σίγουρη, προχωρούσαν αμέσως σε επόμενο ερώτημα. Αφού παρέδιδαν το γραπτό και συζητούσαν με συνυποψηφίους τους τα ερωτήματα, συνειδητοποιούσαν ότι είχαν παραλείψει κάποιες απαντήσεις!
Αρκετά ερωτήματα είναι “διπλά” του τύπου, “να αναφέρετε ….. και να εξηγήσετε…”. Κάποιος υποψήφιος που απορροφάται προσπαθώντας να μην ξεχάσει κάτι και να αναφέρει αυτά που ζητούνται, μόλις τα καταφέρει έχει την αίσθηση ότι ολοκλήρωσε την απάντηση και προχωράει στο επόμενο ερώτημα. Δυστυχώς όμως για αυτόν, παρέλειψε το τμήμα του ερωτήματος που ζητούσε και να “εξηγήσει”.
Αφού λοιπόν ολοκληρώσετε την απάντηση σε κάποιο ερώτημα, δεν κάνει και τόσο μεγάλο κόπο να διαβάσετε την εκφώνηση για ακόμη μία φορά. Ίσα – ίσα που προσφέρει και μία ευκαρία να χαλαρώσετε λίγο και να πάρετε μία ανάσα. Εάν αυτά που γράψατε είναι τα σωστά τότε θα αισθανθείτε πολύ καλύτερα για τη συνέχεια, καθώς ολοκληρώσατε πλήρως την απάντηση του ερωτήματος. Εάν διαπιστώσετε ότι έχετε παραλείψει κάτι, θα έχετε την ευχέρεια και το χρόνο να το συμπληρώσετε χωρίς κάποιο ιδιαίτερο άγχος! Και σίγουρα, δεν θα βρετείτε στη δυσάρεστη θέση να έχετε παραλείψει απαντήσεις που ήδη γνωρίζετε!
Ερωτήσεις που φαίνονται γνωστές και εύκολες, χρειάζονται περισσότερη προσοχή
Συχνά σε ερωτήσεις που μας φαίνονται γνωστές – εύκολες δεν δίνουμε την απαραίτητη προσοχή και απαντάμε σχεδόν απερίσκεπτα και γρήγορα. Έτσι όμως ξεφεύγουν ορισμένες λεπτομέρειες της ερώτησης. Μία λέξη που λείπει ή άλλαξε, ίσως να διαφοροποιεί όλο το πνεύμα της ερώτησης. Κάτι τέτοιο συμβαίνει πολύ συχνά σε ερωτήσεις Σωστού-Λάθους.
Επίσης πολύ συχνά, σε ζητήματα που τα ξέρουμε και μας φαίνονται εύκολα, απαντάμε αμέσως, γρήγορα και χωρίς την απαραίτητη προσοχή. Συνήθως όμως όταν “¨ξεθαρρεύουμε”, έρχεται και το λάθος, όπως κάποιο λάθος σε πράξεις, τύπους, σε παράγραφο, ρήμα ή πρόταση κειμένου.
Διαβάζουμε λοιπόν με την ίδια σοβαρότητα όλες τις ερωτήσεις, και σκεφτόμαστε καλά τις απαντήσεις, ώστε να είμαστε σίγουροι πως αυτό που γράφουμε είναι πραγματικά αυτό που μας ζητείται.
Χρησιμοποιείστε λειτουργικά το πρόχειρο (τις τελευταίες σελίδες του τετραδίου)
Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας για το αν πρέπει πρώτα λύνουμε τα θέματα στο πρόχειρο ή όχι. Κάθε μαθητής διαμορφώνει το δικό του τρόπο. Εάν κάποιος είναι σίγουρος για την απάντηση μπορεί να απαντήσει κατ’ ευθείαν στο καθαρό. Αν όχι, τότε μάλλον θα δοκιμάσει στο πρόχειρο. Το βέβαιο είναι ότι κάποια στιγμή, όλοι χρειάζεται να χρησιμοποιήσουν το πρόχειρο. Διαβάζοντας ένα θέμα μας έρχονται διάφορες σκέψεις που δεν είμαστε ακόμη σίγουροι εάν μπορούμε να τις αξιοποιήσουμε ή εάν σχετίζονται με το θέμα. Προφανώς είναι αρκετά χρήσιμο να καταγράφουμε κάπου αυτές τις σκέψεις. Αργότερα θα έχουμε καταγεγραμμένες όλες αυτές τις σκέψεις, και θα έχουμε την ευχέρεια να ελέγξουμε τη χρησιμότητά τους και να αξιολογήσουμε τη δυνατότητα αξιοποίησής τους. Αυτό ακριβώς κάνουμε στο πρόχειρο. Καταγράφουμε και ελέγχουμε τις σκέψεις μας.
Έτσι στην έκθεση επιλέγουμε τα επιχειρήματα που θα χρησιμοποιήσουμε, αλλά και τη σειρά με την οποία θα τα παρουσιάσουμε, ενώ στα μαθηματικά, ελέγχουμε με πράξεις, αν η σκέψεις μας οδηγούν στο ζητούμενο. Το βασικό ερώτημα βέβαια παραμένει, αν δηλαδή πρέπει να λύνουμε πρώτα ολόκληρο το θέμα στο πρόχειρο και μετά να το αντιγράφουμε στο καθαρό, ή όχι. Η απάντηση ίσως να γίνει πιο εύκολη, αν θεωρήσουμε το πρόχειρο σαν το θρανίο και το τρόπο που το χρησιμοποιούν οι μαθητές όλη τη χρονιά. Σε κάθε διαγώνισμα έχουν την τάση να μουντζουρώνουν στο θρανίο, να σημειώνουν μία λέξη που τους παραπέμπει κάπου, να κάνουν πράξεις, να γράφουν κάποιο τύπο που ίσως να ξεχάσουν, να ξεκινήσουν την αρχή από μία παράγραφο που σκέφτονται να αναπτύξουν. Πάντως σχεδόν κανένας μαθητής δεν γράφει στο θρανίο ολόκληρα θέματα με σκοπό να τα αντιγράψει μετά στο καθαρό.
Κάπως έτσι πρέπει να είναι και η χρήση του πρόχειρου. Δεν χρειάζεται να τα γράφουμε όλα πρώτα εκεί. Γράφουμε στο πρόχειρο ότι και όσα χρειαζόμαστε μέχρι να πάρουμε μπρός και να είμαστε σίγουροι για την ορθότητα αυτών που θα γράψουμε στη συνέχεια. Αν δεν νοιώθουμε άνετα αλλιώς, τότε ναι, θα χρειαστεί να γραφτούν πρώτα όλα στο πρόχειρο. Η επιλογή είναι φυσικά των μαθητών, αρκεί να μην ξεχαστούν και σπαταλήσουν πολύ χρόνο.
Κατανοήστε την ‘φιλοσοφία’ του τρόπου απάντησης
Αν και θεωρείται γνωστό και αυτονόητο, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι στην αρχή κάθε απάντησης, πάντα αναφέρουμε το ερώτημα που αναπτύσσουμε. Σαφώς και δεν χρειάζεται να γράφουμε τις απαντήσεις με τη σειρά. Μπορούμε να ξεκινήσουμε από το “Θέμα 1γ” να συνεχίσουμε στο “Θέμα 4β” και μετά να επιστρέψουμε στο “Θέμα 1α”. Για αυτό το λόγο είναι σημαντικό να αναφέρουμε το θέμα το οποίο αναπτύσσουμε.
Μην θεωρείτε πως είναι υποχρέωση του βαθμολογητή να καταλάβει τι έχετε εσείς στο μυαλό σας, και να ξεχωρίζει που αρχίζει και που τελειώνει η απάντηση σας σε κάποιο ερώτημα. Εάν η απάντηση που γράφετε, είναι μέρος τις απάντησης και στο “α” και στο “γ” ερώτημα, πώς θα ξέρει σε ποιο ερώτημα εσείς αναφέρεστε; Πώς θα το προσμετρήσει ως σωστό μέρος της λύσης και στα δύο ερωτήματα, εάν δεν το έχει υποδείξει κάποιος; Και βεβαίως πώς θα γνωρίζετε και εσείς οι ίδιοι ποιά είναι ερωτήματα που έχετε ήδη απαντήσει και ποιά είναι αυτά που έχουν απομείνει;
Αυτή η καταγραφή σας βοηθάει και σε μία ακόμη περίπτωση. Εάν αργότερα, αφού απαντήσατε το “θέμα 3β”, θυμηθήκατε κάτι που θέλετε να συμπληρώσετε στο “θέμα 2α” δεν χρειάζετε να προσπαθήσετε να στριμώξετε τις προτάσεις που θυμηθήκατε με μικρά γράμματα σε μία σειρά που βρήκατε. Επιστρέψτε στο τέλος στο “Θέμα 2α” και συμπληρώστε κάποια παραπομπή όπως “συνεχίζεται μετά το θέμα 3β” ή κάτι παρόμοιο. Μετά το θέμα 2α ξεκινήστε καινούργια παράγραφο και σημειώστε ότι πρόκειται για τη ‘Συνέχεια του ερωτήματος 2α’. Στην ουσία δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη. Εξηγούμε οτιδήποτε κάνουμε, βάζουμε τίτλους και αναφορές και στην ουσία προσπαθούμε να κάνουμε τη δουλειά του βαθμολογητή λίγο πιο εύκολη.
Όταν τελειώσετε και με το τελευταίο ερώτημα, μη σηκωθείτε να φύγετε αμέσως.
Αφού τελειώσατε καθίστε λίγο ακόμα. Ηρεμήστε, χαλαρώστε και ρίξτε ακόμα μία ματιά στα θέματα. Κάνετε έναν έλεγχο αν απαντήσατε όντως σε όλα τα θέματα όπως νομίζετε. Μήπως ξεχάσατε να γράψετε κάποιο θέμα ή κάποιο ερώτημα, ενώ έχετε την εντύπωση ότι το έχετε γράψει. Μήπως αφήσατε κάποιο ερώτημα αναπάντητο ενώ έχετε δοκιμάσει κάποιες σκέψεις στο πρόχειρο; Αν διαπιστώσατε ότι θέλετε να προσθέσετε κάτι, έχετε ακόμη χρόνο για να το κάνετε.
Πηγή:edu.klimaka.gr